ปราสาทบ้านเบญจ์ ศาสนสถานเก่าแก่ศิลปะ ลพบุรี

และนี่คือข้อมูลเรื่องประวัติของปราสาทบ้านเบญจ์ จาก สํานักศิลปากรที่ 9 อุบลราชธานี

ปราสาทบ้านเบญจ์ สร้างในพุทธศตวรรษที่ 15-16 เป็นเทวาลัยในศาสนาพราหมณ์สร้างขึ้นในวัฒนธรรมเขมร มีลักษณะผังสิ่งก่อสร้าง เป็นปราสาทอิฐ 3 หลังบนฐานศิลาแลงเดียวกันภายในกำแพง โดยวางตัวอาคารเรียงต่อกันไปในแนว เหนือ-ใต้ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ทางทิศตะวันออกนอกกำแพงแก้วมีอาคารจตุรมุขก่อด้วยศิลาแลง เช่นเดียวกับว่าสิงห์ น้อยบ้านยางคู่ กู่พระโกนา จังหวัดร้อยเอ็ด ปราสาททองหลาง จังหวัดอุบลราชธานี ลักษณะสถาปัตยกรรมปราสาทบ้านเบญจ์ เป็นปราสาทก่ออิฐ ในผังรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสย่อเก็จที่ก่อมุขสั้นๆเป็นประตูหลอกและเสาประดับผนัง ส่วนประกอบเหนือขึ้นไปฟังทลายไม่ทราบรูปแบบ โดยปราสาทประธานจะมีขนาดที่สุดใหญ่ มีประตูทางเข้าด่านทิศตะวันออก กรอบประตูสลักจากหิน ทราย ผนังอีก 3 ด้านก่อด้วยอิฐเป็นประตูหลอก จากการขุดค้นทางโบราณคดีพบทับหลังหินทรายสลักรูปเทพนพเคราะห์ รูป พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ และแท่นที่ตั้งศิวลึงค์ ซึ่งเป็นหลักฐานที่บ่งบอกว่าปราสาทบ้านเบญจ์สร้างขึ้นในลัทธิไศวนิกาย กำหนดอายุลวดลายจากภาพสลักบนทับหลังที่พบได้ในพุทธศตวรรษที่ 15 16 เอกลักษณ์ของปราสาทบ้านเบญจ์คือ การ สะท้อนคติความเชื่อ และรูปแบบสถาปัตยกรรมทางศาสนาของคนในพื้นที่ในพุทธศตวรรษที่ 16 ภายหลังจากการสถาปนา ปราสาทพระวิหารในพุทธศตวรรษที่ 15 อันเป็นช่วงระยะเวลาที่ดินแดนอีสานตอนใต้บริเวณลำน้ำมูลเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของ อาณาจักรเขมร

กรมศิลปากร ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานปราสาทบ้านเบ็ญ ในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 27 กันยายน 2479 และกําหนดขอบเขตโบราณสถาน ในราชกิจจานุเบกษา วันที่ 30 มิถุนายน 2524 เนื้อที่ประมาณ 5 ไร่ 2 งาน 9 ตารางวา โบราณสถานแห่งนี้ได้รับการบูรณะครั้งหลังสุดในปี พ.ศ.2533 ผู้ใดบุกรุกทำลายโบราณสถานมีความผิดตามกฎหมาย